حدیث (1) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مِن سَعادَةِ المَرءِ المُسلِمِ الزَّوجَةُ الصّالِحَةُ وَالمَسكَنُ الواسِعُ

وَالمَركَبُ البَهىُّ وَالوَلَدُ الصّالِحُ؛

 

از خوشبختى مرد مسلمان، داشتن همسرى شايسته،

خانه اى بزرگ، وسيله اى راحت براى سوارى و فرزندى

خوب است.بحارالأنوار(ط-بیروت) ج73، ص155

حدیث (2) امام على عليه السلام :

أَحسِنِ الصُّحبَةَ لَها فَيَصفُوَ عَيشُكَ؛

با همسرت خوش رفتار باش تا زندگى ات با صفا گردد.

من لايحضره الفقيه، ج4، ص392، ح5834

حدیث (3) امام باقر عليه السلام :

اِنَّ اَكرَمَكُم عِندَ اللّه  اَشَّدُّكُم اِكراما لِحَلائِلِهِم؛

گرامى ترين شما نزد خدا، كسى است كه بيشتر به

همسر خود احترام بگذارد.

وسایل الشیعه ج 21 ، ص311 ، ح27157 {شبیه

این حدیث در من لایحضر الفقیه ج3 ، ص506

و تهذيب الاحكام ج8، ص141}

حدیث (4) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إنَّ الرَّجُلَ إذا نَظَرَ إلَى امرَأَتِهِ وَنَظَرَت إلَيهِ نَظَرَ اللّه  تَعالى

إلَيهِما نَظَرَ الرَّحَمَةِ؛

وقتى مردى به همسر خود نگاه كند و همسرش به او نگاه كند

خداوند بديده رحمت به آنان نگاه مى كند.

 نهج الفصاحه ص278 ، ح 621

حدیث (5) حضرت زهرا سلام الله علیها:

خِیارُکم اَلیَنُکم مَناکِبَةً وَ اَکرَمُهم لِنِسائِهِم؛

بهترین شما کسی است که در برخورد با مردم نرم تر

و مهربان تر باشد و ارزشمندترین مردم کسانی هستند

که با همسرانشان مهربان و بخشنده اند.

عوالم العلوم و المعارف ج11 ، ص909

حدیث (6) امام رضا عليه السلام :

لَيْسَ بَيْنَ الْوالِدِ وَ وَلَدِهِ رِبا وَ لا بَيْنَ الزَّوْجِ وَ الْمَرأَةِ رِبا؛

بين پدر و فرزند و بين شوهر و همسرش ربا (حرام) نيست.

فقه الرضا، ص 258

حدیث (7) امام صادق عليه ‏السلام :

خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ ناقِصَ العَيْشِ

زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ، فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ البَدَنِ وَ الثّانيَةُ:

اَلاْمْنُ وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِى الرِّزْقِ، وَ الرّابِعَةُ: اَلاَنيسُ

الْمُوافِقُ (قال الراوى:) قُلْتُ: و مَا الاْنيسُ الْمُوافِقُ؟ قال:

اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ، وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَليطُ الصّالِحُ

وَ الخامِسَةُ: وَ هِىَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛

پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد،

همواره در زندگى‏ اش كمبود دارد و كم خرد و دل نگران

است: اول، تندرستى، دوم امنيت، سوم روزى فراوان،

چهارم همراهِ همرأى. راوى پرسيد: همراهِ همرأى كيست؟

امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشين خوب و پنجم

كه در برگيرنده همه اينهاست، رفاه و آسايش است.

خصال ج1 ، ص 284

حدیث (8) امام سجاد عليه ‏السلام :

وَ اَمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَها لَكَ سَكَنا

وَ اُنْسا فَتَعْلَمَ اَنَّ ذلِكَ نِعْمَةٌ مِنَ اللّه‏ِ عَلَيْكَ فَـتُـكْرِمَها وَ تَرْفُقَ

بِها وَ اِنْ كانَ حَقُّكَ اَوجَبَ فَاِنَّ لَها عَلَيْكَ اَنْ تَرْحَمَها؛

حق زن اين است كه بدانى خداوند عزوجل او را مايه

آرامش و انس تو قرار داده و اين نعمتى از جانب اوست،

پس احترامش كن و با او مدارا نما، هر چند حق تو بر او

واجب‏تر است اما اين حق اوست كه با او مهربان باشى.

 من لايحضره الفقيه ج 2، ص 621، ح 3214

حدیث (9) پيامبر صلى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله :

خَيْرُكُم خَيْرُكُم لِنِسائِهِ و اَنَا خَيْرُكُم لِنِسائى؛

بهترين شما كسى است كه براى زنان خود بهتر باشد

و من بهترين شما براى زن خود هستم.

من لايحضره الفقيه ج 3، ص 443

صله و قطع رحم

حدیث (1) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها وَاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ

صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَتَزيدُ فِى العُمرِ

وَ تَقى مَصارِعَ  السُّوءِ؛

صدقه بجا و نيكوكارى و نيكى به پدر و مادر و صله رحم،

بدبختى را به خوشبختى تبديل و عمر را زياد و از مرگ بد

جلوگيرى مى كند.

نهج الفصاحه ص549 ، ح 1869

حدیث (2) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَةٍ وَالقَرضُ بِثَمانِيَةَ عَشرَةَ وَصِلَةُ الاِخوانِ

بِعِشرينَ وَصِلَةُ الرَّحِمِ بِاَربَعَةٍ وَعِشرينَ؛

صدقه دادن ده حسنه، قرض دادن هجده حسنه، رابطه

با برادران (دينى) بيست حسنه و صله رحم بيست

و چهار حسنه دارد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج4، ص10

حدیث (3) امام على عليه السلام :

صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَتَكبِتُ العَدُوَّ؛

صله رحم محبّت آور است و دشمن را خوار مى گرداند.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم

و درر الکلم ج4، ص209، ح5825

حدیث (4) امام على عليه السلام :

كَفِّروا ذُنوبَكُم وَتَحَبَّبوا اِلى رَبِّكُم بِالصَّدَقَةِ وَصِلَةِ الرَّحِمِ؛

با صدقه و صله رحم گناهان خود را پاك كنيد و

خود را محبوب پروردگارتان گردانيد.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم

و دررالکلم  ج4، ص635، ح7258

حدیث (5) امام على عليه السلام :

صِلَةُ الرَّحِمِ تُدِرُّ النِّعَمَ وَتَدفَعُ النِّقَمَ؛

 

صله رحم نعمت ها را فراوان مى كند و سختى ها

را از بين مى برد.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم

و دررالکلم ج4، ص204، ح5836

حدیث (6) امام على عليه السلام :

زَكوةُ اليَسارِ بِرُّ الجيرانِ وَ صِلَةُ الاَرحامِ؛

زكاتِ رفاه، نيكى با همسايگان و صله رحم است.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحکم

و دررالکلم ج4، ص106، ح5453

حدیث (7) امام باقر عليه السلام :

اِنَّ اَعجَلَ الخَيرِ ثَوابا صِلَةُ الرَّحِمِ؛

ثواب صله رحم سريع تر از هر كار خيرى به

صاحبش مى رسد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص152

حدیث (8) امام باقر عليه السلام :

صِلَةُ الاَرحامِ تُزكى اَلاَعمالَ و َتُنمى اَلاَموالَ

و َتَدفَعُ اَلبَلوى وَ تُيَسِّرَ الحِسابَ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛

صله رحم اعمال را پاكيزه، اموال را بسيار، بلا

را دفع، حساب (قيامت) را آسان مى كند و مرگ

را به تأخير مى اندازد.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص150 - تحف العقول، ص 299

حدیث (9) امام صادق عليه السلام :

اِنَّ صِلَةَ الرَّحِمِ وَالبِرَّ لَيُهَوِّنانِ الحِسابَ وَيَعصِمانِ مِنَ الذُّنوبِ؛

صله رحم و نيكى، حساب (قيامت) را آسان مى كند

و از گناهان جلوگيرى مى نمايد.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص157 - تحف العقول ص 376

حدیث (10) امام صادق عليه السلام :

صِلَةُ الارحامِ تُحَسِّنُ الخُلُقَ وَ تُسمِحُ الكَفَّ

و َتُطيبُ النَّفسَ وَ تَزيدُ فِى الرِّزقِ و َتُنسِئُ فِى الاَجَلِ؛

صله رحم اخلاق را خوب، دست را بخشنده، جان

را پاكيزه، روزى را زياد مى كند و مرگ را به تأخير مى اندازد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص151

حدیث (11) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلصَّدَقَةُ بِعَشرَةٍ وَ القَرضُ بِثَمانِيَةَ عَشرَ وَ صِلَةُ الاِخوانِ

بِعِشرينَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِاَربَعَةٍ وَ عِشرينَ؛

 

صدقه دادن، ده حسنه، قرض دادن، هجده حسنه،

رابطه با برادران [دينى ]، بيست حسنه و صله رحم،

بيست و چهار حسنه دارد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 4 ، ص 10

حدیث (12) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مَن مَشى  اِلى  ذى قَرابَةٍ بِنَفسِهِ وَ مالِهِ لِيَصِلَ رَحِمَهُ

اَعطاهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ اَجرَ مِأَةِ شَهيدٍ؛
 

هر كس با جان و مال خود در راه صله رحم كوشش كند،

خداوند عزّوجلّ پاداش يكصد شهيد به او مى دهد.

من لايحضره الفقيه ج 4، ص 16

حدیث (13) امام على عليه السلام

صِلَةُ الرحمِ مِن اَفضَلِ شِيَمِ الكِرامِ؛

صله رحم، از بهترين خصلت هاى بزرگواران است.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج15 ، ص251

حدیث (14) امام على عليه السلام :

اِنَّ صِلَةَ الرحامِ لَمِن موجِباتِ السلامِ وَ اِنَّ اللّهَ سُبحانَهُ

اَمَرَ بِاِكرامِها وَ اِنَّهُ تَعالى  يَصِلُ مَن وَصَلَها وَ يَقطَعُ مَن

قَطَعَها وَ يُكرِم مَن اَكرَمَها؛

به راستى كه صله رحم از واجبات اسلام است و

خداى سبحان، امر فرموده كه آن را گرامى بدارند

و خداوند متعال با هر كس كه صله رحم كند، رابطه

برقرار مى كند و با هر كس كه قطع رحم كند، قطع

رابطه مى كند و هر كس كه صله رحم را گرامى بدارد،

گرامى اش مى دارد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص405 و ص 406 ،ح9290

حدیث (15) امام على عليه السلام :

حِراسَةُ النِّعَمِ فى صِلَةِ الرَّحِمِ؛

حفظ نعمت ها در صله رحم است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم  ص 406 ،ح9303

حدیث (16) امام على عليه السلام :

اِذا قَطَّعُوا الرحامَ جُعِلَتِ الموالُ فى أيدىِ الشرارِ ؛

هرگاه مردم قطع رحم كنند، ثروت ها در دست افراد

شرور قرار مى گيرد.كافى(ط--الاسلامیه) ج 2، ص 348

حدیث (17) امام صادق عليه السلام :

أفضَلُ ما يوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ كَفُّ الأذى  عَنها؛

بهترين صله رحم، خوددارى از آزار و اذيت خويشاوندان است .

قرب الاسناد(ط-حدیثه) ص355 - بحارالأنوار ج 71، ص 88

حدیث (18) امام صادق عليه السلام :

صِلُوا أرحامَكُم و بِرّوا بِإخوانِكُم وَ لَو بِحُسنِ السَّلامِ وَ رَدِّ الجَوابِ ؛

صله رحم نماييد و به برادران (دينى) خود نيكى كنيد،

هر چند با سلام كردن خوب و يا جواب سلام خوب باشد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 157

حدیث (19) امام صادق عليه السلام :

صِلَةُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّيارَ وَ تَزيدُ فى الأعمارِ وَ اِن كانَ اَهلُها غَيرَ اَخيارٍ؛

صله رحم، خانه ها را آباد و عمرها را طولانى مى كند،

هر چند صله رحم كنندگان مردمان خوبى نباشند.

امالى(طوسى) ص 481

حدیث (20) امام رضا عليه السلام :

وَقِّرُوا كِبارَكُم وَ ارحَمُوا صِغارَكُم وَ صِلُوا اَرحامَكُم؛

به بزرگترهايتان احترام بگذاريد و با كوچكترها مهربان باشيد

و صله رحم نماييد.

امالی(صدوق) ص94 - عيون اخبار الرضا ج 1، ص 295

حدیث (21) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مَن اُلهِمَ الصِّدقَ فى كَلامِهِ وَ النصافَ مِن نَفسِهِ وَ بِرَّ والِدَيهِ

وَ وَصلَ رَحِمِهِ، اُنسِى ءَ لَهُ فى اَجَلُهُ وَ وُسِّعَ عَلَيهِ فى رِزقِهِ

وَ مُتِّعَ بِعَقلِهِ وَ لُـقِّنَ حُجَّتَهُ وَقتَ مُساءَلَتِهِ ؛

 ‏

به هر كس، راستگويى در گفتار، انصاف در رفتار، نيكى به

والدين و صله رحم الهام شود، اجلش به تأخير مى افتد،

روزيش زياد مى گردد، از عقلش بهره مند مى شود و

هنگام سئوال [مأموران الهى] پاسخ لازم به او تلقين مى گردد.

اعلام الدين فی صفات المونین ص 265

حدیث (22) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اِنَّ القَومَ لَيَكونونَ فَجَرَةً وَ لا يَكونونَ بَرَرَةً فَيَصِلونَ اَرحامَهُم

فَتَنمى اَموالُهُم وَ تَطولُ اَعمارُهُم فَكَيفَ اِذا كانوا اَبرارا بَرَرَةً!؟

 

مردمى كه گناهكارند و نه نيكوكار، با صله رحم، اموالشان

زياد و عمرشان طولانى مى شود. حال اگر نيك و نيكوكار

باشند، چه خواهد شد!؟

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 155

حدیث (23) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مَن سَرَّهُ اَن يُنسَاَلـَهُ فى عُمُرِهِ وَ يُوَسَّعَ لَهُ فى رِزقِهِ

فَليَتَّقِ اللّه  وَ ليَصِل رَحِمَهُ؛

 

هر كس دوست دارد كه عمرش طولانى و روزى اش

زياد شود، تقواى الهى پيشه كند و صله رحم نمايد.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 71، ص 102

حدیث (24) امام صادق عليه السلام :

ما نَعلَمُ شَيئا يَزيدُ فِى العُمرِ اِلاّ صِلَةَ الرَّحِمِ، حَتّى اِ

نَّ الرَّجُلَ يَكونُ اَجَلُهُ ثَلاثَ سِنينَ فَيكونُ وَصولاً لِلرَّحِمِ

فَيَزيدُ اللّه  فى عُمرِهِ ثَلاثينَ سَنَةً فَيَجعَلُها ثَلاثا وَ ثَلاثينَ

سَنَةً، وَ يَكونُ اَجَلُهُ ثَلاثا وَ ثَلاثينَ سَنَةً فَيَكونَ قاطِعا لِلرَّحِمِ،

فَيَنقُصُهُ اللّه  ثَلاثينَ سَنَةً وَ يَجعَلُ اَجَلَهُ اِلى ثَلاثِ سِنينَ؛

 

ما، غير از صله رحم، چيزى نمى شناسيم كه بر عمر

بيفزايد، تا آن جا كه گاهى عمر كسى سه سال است،

و وقتى كه اهل صله رحم مى شود، خداوند هم سى سال

بر عمرش مى افزايد و آن را سى و سه سال مى كند

و گاهى عمر كسى سى و سه سال است و قطع رحم

مى كند و خداوند هم سى سال از عمر او مى كاهد

و عمرش را به سه سال، كاهش مى دهد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 152 و ص153

حدیث (25) امام صادق عليه السلام :

اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَيِّيرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى تورِثُ

النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى تَهتِكُ السُّتورَ

شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ

قَطيعَةُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَينِ؛

 

گناهی كه نعمت ها را تغيير مى دهد، تجاوز به حقوق

ديگران است. گناهى كه پشيمانى مى آورد، قتل است.

گناهى كه گرفتارى ايجاد مى كند، ظلم است. گناهى

كه آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى كه جلوى

روزى را مى گيرد، زناست. گناهى كه مرگ را شتاب

مى بخشد، قطع رابطه با خويشان است. گناهى كه

مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تيره و تار

مى كند، نافرمانى از پدر و مادر است.

علل الشرايع ج 2، ص 584

حدیث (26) امام على عليه السلام :

 زِيَادَةُ الشُّكْرِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تَزِيدَانِ النِّعَمَ وَ تَفْسَحَانِ

فِي الْأَجَل

‏

شكرگزارى فراوان و صله رحم، نعمت ها را زياد مى كنند

و بر مُهلت زندگى مى افزايند.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص406 ، ح9304

حدیث (27) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِيّاكُم و َالشُّحَّ فَإِنَّما هَلَكَ مَن كانَ قَبلَكُم بِالشُّحِّ اَمَرَهُم

بِالبُخلِ فَبَخِلوا و َأَمَرَ هُم بِالقَطيعَةِ فَقَطَعوا و َأَمَرَهُم

بِالفُجورِ فَفَجَروا؛

از حرص بپرهيزيد كه پيشينيان شما در نتيجه حرص

هلاك شدند، حرص آنها را به بخل وادار كرد و بخيل

شدند. به قطع رحم وادار كرد و قطع رابطه كردند با

خويشاوندان. به بدى وادارشان كرد و بدكار شدند.

نهج الفصاحه ص353

حدیث (28) امام صادق عليه السلام :

و َقَد سُئِلَ عَن مَكارِمِ الخلاقِ: اَلعفوُ عَمَّن

ظَلَمَكَ وَصِلَةُ مَن قَطَعَكَ و َإعطاءُ مَن حَرَمَكَ

و َقَولُ الحَقِّ و َلَو عَلى نَفسِكَ؛

درباره مكارم الاخلاق سئوال شد، فرمودند: گذشت

از كسى كه به تو ظلم كرده، رابطه با كسى كه با

تو قطع رابطه كرده، عطا به آن كس كه از تو دريغ

داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد.

منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه(خویی) ج6 ، ص218

حدیث (29) امام صادق عليه السلام :

اَلمَكارِمُ عَشرٌ ، فَإنِ استَطَعتَ أن تَكونَ فيكَ فَلتَكُن... :

صِدقُ الَبسِ ، و َصِدقُ اللِّسانِ ، و َأداءُ الأمانَةِ ، و َصِلَةُ الرَّحِمِ ،

وَ إقراءُ الضَّيفِ ، وَ إطعامُ السّائِلِ ، و َالمُكافاةُ عَلىَ الصَّنائعِ ،

و َالتَّذَمُّمُ لِلجارِ ، و َالتَّذَمُّمُ لِلصّاحِبِ ، و َرَأسُهُنَّ الحَياءُ؛

مكارم ده تاست : اگر مى توانى آنها را داشته باش ... :

استقامت در سختى ها، راستگويى، امانتدارى، صله رحم،

ميهمان نوازى، اطعام نيازمند، جبران كردن نيكى ها،

رعايت حق و حرمت همسايه، مراعات حق و حرمت رفيق

و در رأس همه، حيا.

خصال ج2 ، ص431

حدیث (30) رسول اكرم صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

لَيسَ شَىْ‏ءٌ اُطيعَ اللّه‏ُ فيهِ اَعجَلَ ثَوابا مِن صِلَةِ الرَّحِمِ

وَ لَيسَ شَىْ‏ءٌ اَعجَلَ عِقابا مِنَ البَغىِ وَ قَطيعَةِ الرَّحِمِ؛

هيچ طاعتى نيست كه پاداشش زودتر از صله ‏رحم

برسد و مجازاتى سريع‏تر از مجازات ظلم و قطع ‏رحم نيست.

نهج الفصاحه ص 661 ، ح 2398

حدیث (31) امام على عليه ‏السلام :

عَلَيكَ بِمُداراةِ النّاسِ وَ اِكرامِ العُلَماءِ وَ الصَّفحِ عَن زَلاّتِ

الخوانِ فَقَد اَدَّبَكَ سَيِّدُ الاَوَّلينَ وَ الخِرينَ بِقَولِهِ

صلى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله : اُعفُ عَمَّن ظَـلَمَكَ وَ صِل

مَن قَطَعَكَ وَ اَعطِ مَن حَرَمَكَ ؛
 

تو را سفارش مى‏كنم به مداراى با مردم و احترام به

علما و گذشت از لغزش برادران (دينى)؛ چرا كه

سرور اولين و آخرين، تو را چنين ادب آموخته و فرموده است :

«گذشت كن از كسى كه به تو ظلم كرده ، رابطه برقرار كن

با كسى كه با تو قطع رابطه كرده و عطا كن به كسى كه

از تو دريغ نموده است».

بحار الانوار(ط-بیروت) ج75 ، ص71

حدیث (32) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

 اَوصانى رَبّى بِسَبعٍ: اَوصانى بِالاِخلاصِ فِى السِّرِّ وَ العَلانيَةِ

وَ اَن اَعفُوَ عَمَّن ظَلَمَنى و اُعطىَ مَن حَرَمَنى و اَصِلَ مَن

قَطَعَنى و اَن يَكونَ صَمتى فِكرا وَ نَظَرى عِبَرا؛
 

پروردگارم هفت چيز را به من سفارش فرمود: اخلاص

در نهان و آشكار، گذشت از كسى كه به من ظلم نموده،

بخشش به كسى كه مرا محروم كرده، رابطه با كسى كه

با من قطع رابطه كرده، و سكوتم همراه با تفكّر و نگاهم

براى عبرت باشد.

كنزالفوائد ج2 ، ص11

حدیث (33) پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

اَمَرَنى رَبّى بِسَبعِ خِصالٍ: حُبِّ المَساكينِ وَ الدُّنُوِّ مِنهُم

و اَن أكثِرَ مِن «لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‏» وَ اَن اَصِلَ

بِرَحِمى و اِن قَطَعَنى و اَن اَنظُرَ الى مَن هُوَ اَسفَلُ مِنّى

و لا اَنظُرَ اِلى مَن هُوَ فَوقى و اَن لا يَأخُذَنى فِى اللّه‏ِ

لَومَةُ لائِمٍ و اَن اَقولَ الحَقَّ وَ اِن كانَ مُرّا و اَن لا اَساَلَ

اَحَدا شَيئا؛

 

پروردگارم مرا به هفت خصلت امر نموده است:

دوست داشتن بينوايان و نزديك شدن به آنها،

ذكر لا حول و لا قوة الا باللّه‏ را بسيار گفتن، با

خويشاوندان رابطه برقرار كردن؛ هر چند آنان قطع

رابطه كنند، [و در مسائل مادى]، به پايين‏تر از خود

نگاه كنم نه به بالاتر، در راه خدا سرزنش ملامتگران

را به خود نگيرم، حق را بگويم اگر چه تلخ باشد و از

كسى چيزى نخواهم.

الاصول الستة عشر(ط-دارالشبستری) ص 75

حدیث (34) امام محمدباقر علیه السلام:

اِنَّ اَعجَلَ الطاعَهِ ثَواباً لِصِلَهِ الرَّحِم؛

نزدیکترین و سریعترین طاعت در ثواب ، پیوند با خویشان است.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص347 - خصال ج1 ، ص 124

- تحف العقول ص294

حدیث (35) امام صادق علیه السلام:

ثَلاثٌ مـَن کـُنَّ فِیهِ کـانِ سَیِّـداً: کَظمُ الغَیظِ و َالعَفـوُ

عَن المَسیىءِ والصِّله بِـالنَفـسِ و َالمـالِ؛

سه چیز است که در هـر که بـاشـد آقـا و سـرور است:

خشـم فـرو خـوردن ، گذشت از بدکـردار ، کمک

و صله رحـم بـا جـان و مـال.

تحف العقول ص 317

حدیث (36) امام صادق علیه السلام:

مَن زَارَ أخاهُ فِی اللهِ قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ إیّایَ زُرتَ وَ

ثَوَابُکَ عَلَیَّ وَ لَستُ أرضَی لَکَ ثَوَاباً دونَ الجَنَّة ِ.

هر که برای خدا برادرش را زیارت کند ،خدای

عزوجل می فرماید: به زیارت من آمدی و پاداش تو بر

عهده من است و من غیر از بهشت برای تو، به پاداش

دیگری راضی نمی شوم.

 کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص176

 

حدیث (1) پيامبر صلى الله عليه وآله :

اَلصَّدَقَةُ عَلى‏ وَجهِها و َاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ

و َصِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً وَ تَزيدُ فِى العُمرِ

وَ تَقى مَصارِ عَ السُّوءِ؛

صدقه بجا، نيكوكارى، نيكى به پدر و مادر و صله رحم،

بدبختى را به خوش‏بختى تبديل و عمر را زياد و از

پيشامدهاى بد جلوگيرى مى ‏كند.

نهج الفصاحه ص549 ، ح 1869

حدیث (2) امام صادق عليه ‏السلام :

اِن اَحبَبتَ اَن يَزيدَ اللّه‏ُ فى عُمُرِكَ فَسُرَّ اَبَـوَيكَ ؛

 

اگر دوست دارى كه خداوند عمرت را زياد كند،

پدر و مادرت را شاد كن.

وسایل الشیعه ج18 ، ص372 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 71 ، ص 81

حدیث (3) امام صادق عليه‏ السلام :

اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَيِّيرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى

تورِثُ النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى

تَهتِكُ السُّتورَ شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ

الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ قَطيعَةُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ

وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَينِ؛

 

گناهی كه نعمت‏ها را تغيير مى ‏دهد، تجاوز به

حقوق ديگران است. گناهى كه پشيمانى مى‏ آورد،

قتل است. گناهى كه گرفتارى ايجاد مى ‏كند،

ظلم است. گناهى كه آبرو مى‏ بَرد، شرابخوارى است.

گناهى كه جلوى روزى را مى‏ گيرد، زناست. گناهى

كه مرگ را شتاب مى ‏بخشد، قطع رابطه با خويشان است.

گناهى كه مانع استجابت دعا مى‏ شود و زندگى را تيره

و تار مى ‏كند، نافرمانى از پدر مادر است.

علل الشرايع ج 2، ص 584

حدیث (4) امام صادق سلام الله علیه :

 ثَلَاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ فِيهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ الْوَالِدَيْنِ

بَرَّيْنِ كَانَا أَوْ فَاجِرَيْنِ وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ

إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِر

سه چيز است كه ترك آن براى هيچ كس جايز نيست:

نيكى به پدر و مادر نیکو کار باشند يا فاجر ، وفاى به عهد

با نیکو کار يا فاجر و اداى امانت به نیکو کار يا فاجر .

 

تحف العقول ص367

حدیث (5) پيامبر صلى الله عليه و آله :

 اثنان يعجّلهما اللَّه في الدّنيا البغى و عقوق الوالدين.

 

 دو چيز را خداوند در اين جهان كيفر مى ‏دهد تعدى

و ناسپاسى پدر و مادر.

نهج الفصاحه ص165

حدیث (6) امام صادق عليه‏ السلام :

بِرُّوا آباءَكُمْ يَبِرَّكُمْ اَبْناؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ

تَعِفَّ نِساؤُكُمْ؛

به پدر و مادر خود نيكى كنيد تا فرزندانتان به شما

نيكى كنند و به زنان مردم عفّت ورزيد تا زنانتان عفّت ورزند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج5 ، ص554 - من لایحضرالفقیه ج4 ، ص21

حدیث (7) پيامبر اکرم صلى الله عليه و آله:

یُقالُ لِلعاقِّ إعمَل مَا شَئتَ فانّی لا أغفِرُ لک

به فرزندی که عاق (والدین) شده گفته می شود:

هر کاری می خواهی انجام بده که من تو را نمی آمرزم.

بحار الانوار(ط-بیروت) ج71، ص 80

حدیث (8) پیامبراکرم صلی الله علیه و آله:

اَحَبُّ الاعمالِ اِلَی اللهِ الصَّلاةُ لِوَقتِها ثُمَّ بِرُّ الوالِدَین

ثُمَّ الجِهادُ فی سَبیلِ اللهِ؛

بهترین کارها در نزد خدا نماز به وقت است ،

آنگاه نیکی به پدر و مادر ، آنگاه جنگ در راه خدا.

نهج الفصاحه ص167

حدیث (9) امام هادی عليه‏ السلام :

العقوق یعقب القلة و یؤدی الی الذلة؛

نارضایتی پدر و مادر ، کم توانی را به دنبال دارد

و آدمی را به ذلت می کشاند.

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج 15 ، ص195 

 حدیث (10) پيامبر اكرم(صلی الله عليه و آله) :

مَنْ بَرَّ بِوَالِدَيْهِ زَادَ اللَّهُ فِي عُمُرِه‏

هر كه به پدر و مادرش نيكى كندخداوند بر

عمرش افزوده است.

مشکاه الانوار فی غرر الاخبار ص162

حدیث (11) امام هادی عليه ‏السلام :

اَلعُقوقُ يُعقِبُ القِلَّةَ و يُؤَدِّي إلَى الذِّلَّةِ

آزردن و نافرمانى [پدر و مادر]، ندارى مى ‏آورد

و به خوارى مى ‏كشاند.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 71 ، ص 84

حدیث (12) امام صادق عليه ‏السلام :

مَنْ نَظَرَ إِلَى أَبَوَيْهِ نَظَرَ مَاقِتٍ وَ هُمَا ظَالِمَانِ لَهُ

لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ لَهُ صَلَاةً.

هر که به پدر و مادر خود - اگر چه به وی ستم کرده

باشند - با نگاه غضب آلود بنگرد خداوند نمازش را نمی پذیرد.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص349

پدر

حدیث (1) امام على عليه السلام :

ثَلاثٌ لايُستَحيى مِنهُنَّ: خِدمَةُ الرَّجُلِ ضَيفَهُ وَ قيامُهُ

عَن مَجلِسِهِ لأَبيهِ وَ مُعَلِّمِهِ و َطَلَبُ الحَقِّ وَإن قَلّ؛

از سه كار حيا نبايد كرد: خدمت به ميهمان، از جا

برخاستن در برابر پدر و آموزگار خويش و طلب حق

گرچه اندك باشد.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غررالحكم

و دررالحکم  ج3، ص338، ح4666

حدیث (2) پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏ آله:

رَحِمَ اللّه‏ُ اَبَا البَناتِ، اَلبَناتُ مُبارَكاتٌ مُحَبِّباتٌ وَ

البَنونَ مُبَشِّراتٌ وَ هُنَّ الباقياتُ الصّالِحاتُ؛
 

رحمت خدا بر پدرى كه داراى دخترانى است!

دختران، با بركت و دوست داشتنى‏اند و پسران،

مژده آورند. دختران باقيات الصالحات (بازماندگان شايسته)اند.

 مستدرك الوسائل و مستنبط المسایل  ج 15، ص 115، ح 17700

حدیث (3) امام رضا عليه السلام :

لَيْسَ بَيْنَ الْوالِدِ وَ وَلَدِهِ رِبا وَ لا بَيْنَ الزَّوْجِ وَ الْمَرأَةِ رِبا؛

بين پدر و فرزند و بين شوهر و همسرش ربا (حرام)

نيست.

فقه الرضا ص 258

حدیث (4) امام علی(ع):

قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ اِن کُنتَ اَمیراً؛

به احترام پدر و معلمت از جای برخیز هرچند فرمان

روا باشی.

تصنیف غرر الحکم و دررالحکم و دررالحکم ص435 ، ح9970

حدیث (5) امام صادق (ع):

بَرّوا آبائَکُم یَبَرُّکُم أبناؤُکُم

با پدرانتان خوشرفتاری کنید تا فرزندانتان با شما

خوشرفتاری کنند.

الوافی ج22 ، ص866

فرزند

حدیث (1) امام باقر عليه ‏السلام :

اَللّهُمَّ ارزُقنى وَلَدا وَاجعَلهُ تَقيّا زَكيّا لَيسَ فى

خَلقِهِ زيادَةٌ و َلا نُقصانٌ و َاجعَل عاقِبَتَهُ إلى خَيرٍ؛

 

خداوندا به من فرزندى عطا كن و او را پرهيزگار و پاك

قرار ده كه در آفرينشش كم و زيادى نباشد

و سرانجامش را نيكو گردان.

وسایل الشیعه ج20 ، ص117 - تهذيب الاحكام

(تحقیق خرسان)ج7، ص411، ج1641

حدیث (2) رسول اكرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

 مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ كَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ حَسَنَةً وَ مَنْ

فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ عَلَّمَهُ الْقُرْآنَ

دُعِيَ بِالْأَبَوَيْنِ فَيُكْسَيَانِ حُلَّتَيْنِ يُضِي‏ءُ مِنْ نُورِهِمَا

وُجُوهُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.

 

هر كس فرزندش را ببوسد ، خداوند عزّوجلّ براى

او ثواب مى‏ نويسد و هر كسى كه او را شاد كند ،

خداوند روز قيامت او را شاد خواهد كرد و هر كس

قرآن به او بياموزد ، پدر و مادرش دعوت مى‏ شوند

و دو لباس بر آنان پوشيده مى‏ شود كه از نور آنها ،

چهره‏ هاى بهشتيان نورانى مى ‏گردد .

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص49، ح1

حدیث (3) امام صادق عليه ‏السلام :

اَلبَناتُ حَسَناتٌ و َالبَنُونَ نِعَمٌ فَالحَسَناتُ تُثابُ

عَلَيهِنَّ و َالنِّعمَةُ تُسأَلُ عَنها؛

دختران خوبى‏ ها و پسران نعمت‏ اند، به خوبى‏ ها

ثواب مى‏ دهند و از نعمت‏ها سئوال مى‏ شود.

تحف العقول ص‏382

حدیث (4) امام موسی کاظم علیه السلام :

كانَ النَّبىُّ صلى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله إذا أَصبَحَ مَسَحَ

عَلى رُؤُوسِ وُلدِهِ و َوُلدِ وُلدِهِ؛

پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله هر روز صبح بر سر

فرزندان و نوادگانشان دست (نوازش) مى‏ كشيدند.

عدةالداعى و نجاح الساعی ص‏89 -  بحارالأنوار

(ط-بیروت) ج101، ص99، ح75

حدیث (5) رسول اكرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏ آله :

إنَّ الوَلَدَ الصّالِحَ رَيحانَةٌ مِن رَياحينِ الجَنَّةِ؛

فرزند شايسته و خوب گلى از گل‏هاى بهشت است.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص3، ح10

حدیث (6) امام موسی کاظم سلام الله علیه :

قالَ بَعضُهُم : شَكوَتُ اِلى ابِى الحَسَنِ موسى

عليه ‏السلام ابنا لى ، فَقالَ : لا تَضرِبهُ، و َاهجُرهُ وَ لا تُطِل؛

 

كسى گفت : از فرزندم به امام كاظم عليه ‏السلام

شكايت كردم . ايشان فرمودند : «او را نزن بلكه با

او قهر كن ولى نه به مدّت طولانى.

عدةالداعى و نجاح الساعی ص‏89

حدیث (7) رسول اكرم صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

حَقُّ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ... أن يَستَفرِهَ اُمَّهُ؛

حق فرزند بر پدر اين است كه مادر او را گرامى بدارد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص49، ح6

حدیث (8) رسول اكرم صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

أَحِبُّوا الصِّبيانَ وَ ارحَمُوهُم و َإذا وَعَدتُمُوهُم شَيئا

فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم لا يَدرُونَ إِلاّ أَنَّكُم تَرزُقُونَهُم؛

كودكان را دوست بداريد و به آنان مهربانى كنيد

و هرگاه به آنها وعده داديد وفا كنيد زيرا آنها شما

را روزى دهنده خود مى‏ دانند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص49، ح3

حدیث (9) رسول اكرم صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

مِن سَعادَةِ المَرءِ المُسلِمِ الزَّوجَةُ الصّالِحَةُ

و َالمَسكَنُ الواسِعُ و َالمَركَبُ البَهىُّ و َالوَلَدُ الصّالِحُ؛

از خوشبختى مرد مسلمان، داشتن همسرى شايسته،

خانه‏اى بزرگ، وسيله‏اى راحت براى سوارى و فرزندى

خوب است.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج73، ص155، ح35

حدیث (10) امام باقر عليه ‏السلام :

اِذا اَرَدتَ الوَلَدَ فَقُل عِندَ الجِماعِ : اَللّهُمَّ ارزُقنى وَلَدا

وَ اجعَلَهُ تَقيّا لَيسَ فى خَلقِهِ زِيادَةٌ وَ لا نُقصانٌ وَ اجعَل

عاقِبَتَهُ اِلى خَيرٍ؛

 

هرگاه فرزند خواستى ، هنگام آميزش بگو : بار الها!

به من فرزندى عطا كن و او را با تقوا قرار ده و

در آفرينش او، كم و زيادى نباشد و او را عاقبت به خير گردان .

كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 10، ح 12

حدیث (11) امام صادق عليه ‏السلام :

مَن اَكَلَ سَفَرجَلَةً عَلَى الرِّيقِ طابَ ماؤُهُ وَ حَسُنَ وَلَدُهُ ؛

 

هر كس ناشتا يك بِه بخورد ، نطفه ‏اش پاكيزه

مى‏ شود و فرزندش نيكو مى‏ گردد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص357، ح 3

حدیث (12) پيامبر صلى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله :

ما مِن اِمرَاَةٍ حامِلَةٍ اَكَلَتِ البِطِّيخَ اِلاّ يَكونُ مَولودُها

حَسَنَ الوَجهِ وَ الخُلُقِ ؛

 

هيچ زن باردارى نيست كه خربزه بخورد ، مگر اين

كه فرزندش زيبا و خوش اخلاق مى‏ گردد .

طب النبي صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله، ص 29

حدیث (13) پيامبر صلى ‏الله‏ عليه ‏و‏ آله :

اَطعِمُوا المَرأَةَ فى شَهرِها الَّذى تَلِدُ فيهِ التَّمرَ فَاِنَّ

وَلَدَها يَكونُ حَليما نَقيّا ؛

 

به زن، در ماهى كه زايمان كرده ، خرما بدهيد ،

چرا كه فرزند او بردبار و پاك مى ‏شود.

مكارم الأخلاق ص 169

حدیث (14) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه ‏و‏ آله :

مَن وُلِدَ لَهُ مَولودٌ فَليُؤَذِّن فى اُذُنِهِ اليُمنى بِاَذانِ الصَّلاةِ

و َليُقِم فِى اليُسرى فَاِنَّها عِصمَةٌ مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ ؛

 

به هر كس فرزندى داده شود ، بايد در گوش راست

او اذان نماز و در گوش چپ او اقامه بگويد ؛ چرا

كه مايه ايمنى از شيطانِ رانده شده است .

كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 24، ح 6

حدیث (15) پيامبر صلى‏ الله‏ عليه ‏و‏ آله :

طَهِّروا اَولادَكُم يَومَ السّابِـعِ فَاِنَّهُ اَطيَبُ وَ اَطهَرُ

و اَسرَعُ لِنَباتِ اللَّحمِ، وَ اِنَّ الارضَ تَنجُسُ مِن بَولِ

الغلَفِ اَربَعينَ صَباحا؛

 

روز هفتم [تولّد] ، فرزندتان را [با ختنه] پاك كنيد ،

چرا كه مايه تميزى و پاكيزگى بيشتر و رويِش

شتابنده ‏ترِ گوشت است و زمين ، چهل روز از

بول شخص ختنه نشده ، آلوده مى‏ ماند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص35، ح2

حدیث (16) امام على عليه ‏السلام :

وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أن يُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ يُحَسِّنَ

اَدَبَهُ، و يُعَلِّمَهُ القُرآنَ؛

 

حقّ فرزند بر پدر ، آن است كه نام خوب بر او بگذارد

و او را خوب تربيت كند و قرآن به او بياموزد .

نهج البلاغة(صبحی صالح) ص546 ، ح 399

حدیث (17) امام صادق عليه ‏السلام :

اِنَّ اللّه‏َ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ ؛

 

بدون ترديد ، خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت

محبّت به فرزندش ، رحم مى ‏كند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص50، ح 5

حدیث (18) پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله :

اَلوَلَدُ سَيِّدٌ سَبعَ سِنينَ، وَ عَبدٌ سَبعَ سِنينَ،

وَ وَزيرٌ سَبعَ سِنينَ؛

 

فرزند هفت سال سروَر، هفت سال فرمانبردار،

و هفت سال وزير است .

مكارم الاخلاق ص 222

حدیث (19) امام على عليه ‏السلام :

اِنَّ النَّبىَّ صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله اَبصَرَ رَجُلاً لَهُ وَلَدانِ

فَقَـبَّلَ اَحَدَهُما وَتَرَكَ الخَرَ . فَقالَ رَسولُ اللّه‏ِ

صلى ‏الله ‏عليه ‏و ‏آله : فَهَلاّ واسَيتَ بَينَهُما؛

 أَ

پيامبر صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله كسى را ديدند كه دو فرزند

داشت . يكى را بوسيد و ديگرى را رها كرد . پيامبر خدا

به او فرمودند : چرا ميان آنان يكسان عمل نكردى؟

جعفريّات ص 55

حدیث (20) امام على عليه‏ السلام :

لا تَقسِروا اَولادَكُم عَلى آدابِكُم ، فَاِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ

غَيرِ زَمانِكُم؛

 

آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحميل نكنيد، زيرا

آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده ‏اند .

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج20، ص267، ح102

حدیث (21) پيامبر صلى‏ الله‏ عليه ‏و‏ آله :

قالَ رَجُلٌ: يا رَسولَ اللّه‏ِ! ما حَقُّ ابنى هذا؟ قالَ:

تُحسِنُ اسمَهُ وَ اَدَبَهُ وَ تَضَعُهُ مَوضِعا حَسَنا؛

 

مردى به رسول خدا صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله عرض كرد:

حق اين فرزند بر من چيست؟ پيامبر فرمودند: اسم

خوب برايش انتخاب كنى، به خوبى او را تربيت نمايى

و به كارى مناسب و پسنديده بگمارى.

وسایل الشیعه ج21 ، ص390 ، ح27380

حدیث (22) امام صادق عليه‏ السلام :

اَلحِنّاءُ يَذهَبُ بالسَّهَكِ وَ يَزيدُ فى ماءِ الوَجهِ وَ يُطَيِّبُ

النَّكهَةَ وَ يُحَسِّنُ الوَلَدَ؛

حنا، بوى بد عرق را از بين مى ‏برد، چهره را شاداب

، دهان را خوشبو و فرزند را زيبا مى‏ كند.

من لایحضر الفقیه ج1 ، ص121 ، ح273 - كافى

(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 484، ح 5

حدیث (23) رسول اكرم صلى‏ الله ‏عليه ‏و ‏آله :

 حقّ الولد على الوالد أن يعلّمه الكتابة و السّباحة

و الرّماية و أن لا يرزقه إلّا طيّبا و أن يزوّجه إذا بلغ.
 

حق پسر بر پدر آنست كه نوشتن و شنا كردن و تير

انداختن به او بياموزد و جز روزی پاکیزه (حلال) برای ش

مهیا نکند و همين كه بالغ شد به او زن بدهد.
 

نهج الفصاحه ص447 ، ح1394

حدیث (24) امام صادق عليه السلام :

اَلغُلامُ... يَتَعَلَّمُ الحَلالَ وَ الحَرامَ سَبعَ سِنينَ؛

فرزند... را در هفت سال سوم (از چهارده سالگى به بعد)

حلال و حرام ياد دهيد.

 كافى(ط-الاسلامیه) ج6، ص47، ح3

حدیث (25) رسول اكرم صلى‏ الله ‏عليه ‏و‏ آله :

أكرِموا أولادَكُم و َأَحسِنوا آدابَهُم يُغفَرلَكُم؛

فرزندان خود را گرامى بداريد و خوب تربيتشان كنيد

تا گناهان شما آمرزيده شود.

مكارم الأخلاق ص 222

حدیث (26) رسول اكرم صلى‏ الله‏ عليه ‏و ‏آله :

ادّبوا اولادكم على ثلث خصال حبّ نبيّكم و حبّ اهل

بيته و تلاوة القرآن‏

فرزندان خود را به كسب سه خصلت تربيت كنيد:

دوستى پيامبرتان و دوستى خاندانش و تلاوت قرآن.

مقدمه قاموس قرآن ص2

حدیث (27) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

يا عَلىُّ: رَحِمَ اللّه  والِدَينَ حَمَلا وَلَدَهُما عَلى بِرِّهِما؛

اى على: خداوند رحمت كند پدر و مادرى را كه فرزند

خويش را بر نيكى كردن به خودشان يارى كنند.

من لا یحضر الفقیه ج4 ، ص372

حدیث (28) امام صادق عليه‏ السلام :

خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ ناقِصَ

العَيْشِ زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ، فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ البَدَنِ

وَ الثّانيَةُ: اَلاْمْنُ وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِى الرِّزْقِ، وَ الرّابِعَةُ:

اَلاَنيسُ الْمُوافِقُ (قال الراوى:) قُلْتُ: و مَا الاْنيسُ الْمُوافِقُ؟

قال: اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ، وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَليطُ الصّالِحُ

وَ الخامِسَةُ: وَ هِىَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛

پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد،

همواره در زندگى ‏اش كمبود دارد و كم خرد و دل نگران

است: اول، تندرستى، دوم امنيت، سوم روزى فراوان،

چهارم همراهِ همرأى. راوى پرسيد: همراهِ همرأى كيست؟

امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشين خوب و پنجم كه

در برگيرنده همه اينهاست، رفاه و آسايش است.

خصال ج1 ، ص 284

حدیث (29) امام على عليه ‏السلام :

أَكلُ السَّفَر جَلِ قُوَّةٌ لِلقَلبِ الضَّعيفِ و َهُوَ يُطَيِّبُ المِعدَةَ

و َيُذَكِّى الفُؤادَ وَ يُشَجَّعُ الجَبانَ و َيُحَسِّنُ الوَلَدَ؛

خوردن به، قلب ضعيف را قوى، معده را پاك، ترسو را

شجاع و فرزند را زيبا مى‏ كند.

تحف العقول ص‏101

 جوان و نوجوان

حدیث (1) امام صادق عليه السلام :

عَلَيكَ بِالحداثِ فَإنَّهُم أَسرَعُ إلى كُلِّ خَيرٍ؛

نوجوانان را درياب زيرا كه آنان سريع تر به كارهاى

خير روى مى آورند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج8، ص93، ح66

حدیث (2) امام على عليه السلام :

إِنَّما قَلبُ الحَدَثِ كَالارضِ الخاليَةِ ما اُلقىَ فيها

مِن شَىْ ءٍ قَبِلَتهُ؛

دل نوجوان مانند زمين آماده است كه هر بذرى

در آن افشانده شود، مى پذيرد.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص393 ، نامه 31

- تحف العقول ص70

حدیث (3) امام صادق عليه السلام :

بادِروا أَحداثَكُم بِالحَديثِ قَبلَ أَن تَسبِقَكُم

إِلَيهِمُ المُرجِئَةِ؛

به آموختن حديث به نوجوانانتان پيش از آن

كه منحرفين آنان را گمراه سازند، اقدام نمائيد.

تهذيب الأحكام(تحقیق خرسان) ج8، ص111، ح30

حدیث (4) امام على عليه السلام :

لاتَقسِروا أَولادَكُم عَلى آدابِكُم فَإنَّهُم مَخلوقونَ

لِزَمانٍ غَيرِ زَمانِكُم؛

آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحميل نكنيد

زيرا آنان براى زمانى غير از زمان شما آفريده شده اند.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20، ص267، ح102

حدیث (5) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

قالَ رَجُلٌ: يا رَسولَ اللّه ! ما حَقُّ ابنى هذا؟

قالَ: تُحسِنُ اسمَهُ و َأَدَبَهُ وَ تَضَعُهُ مَوضِعا حَسَنا؛

مردى به رسول خدا صلى الله عليه و آله

عرض كرد: حقّ اين فرزند بر من چيست؟

پيامبر فرمودند: اسم نيكو برايش انتخاب كنى

و به خوبى او را تربيت نمايى و به كارى مناسب

و پسنديده بگمارى.

 وسایل الشیعه ج21 ، ص390 ، ح27380

حدیث (6) امام على عليه السلام :

أَولَى الشياءِ أَن يَتَعَلَّمَهَا الحداثُ الشياءُ الَّتى

إذا صاروا رِجالاً اَحتاجوا إِلَيها؛

شايسته ترين چيزهايى كه نوجوانان بايد بياموزند،

آن چيزهايى هستند كه هنگام بزرگسالى

به آنها نياز دارند.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20،

ص333، ح817

حدیث (7) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إنَّ اللّه يُحِبُّ الشّابَّ الَّذى يُفنى شَبابَهُ

فى طاعَةِ اللّه ؛

خداوند جوانى كه جوانى اش را در اطاعت

از او بگذراند دوست دارد.

نهج الفصاحه ص316 ، ح 800

حدیث (8) امام على عليه السلام :

إذَا احتَجتَ إِلَى المَشوَرَةِ فى أَمرٍ قَد طَرَأَ عَلَيكَ،

فَاستَبدِهِ بِبِدايَةِ الشُّبّانِ، فَإِنَّهُم أَحَدُّ أَذهانا

وَأَسرَعُ حَدسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعدَ ذلِكَ إلى رَىِ الكُهولِ

وَالشُيوخِ لِيَستَعقِبوهُ وَيُحسِنُوا، الاِختيارَ لَهُ

فَإِنَّ تَجرِبَتَهُم أَكثَرُ؛

هنگامى كه در پيش آمدى احتياج به مشورت داشتى

ابتدا به جوانان مراجعه نما زيرا كه آنان ذهنى تيزتر و

حدسى سريع تر دارند سپس (نتيجه) آن را به نظر

بزرگسالان و پيران برسان تا پيگيرى نموده، عاقبت

آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب كنند زيرا تجربه

آنان بيشتر است.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید  ج20، ص337، ح866

حدیث (9) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مَن تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ كانَ بِمَنزِلَةِ الوَشمِ فِى الحَجَرِ

وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ كَبيرٌ كانَ بِمَنزِلَةِ الكِتابِ عَلى وَجهِ الماءِ؛

 

هر كس در جوانى اش بياموزد، آموخته اش مانند

نقش بر سنگ است و هر كس در بزرگ سالى

بياموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.

نوادر راوند ص18

حدیث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

يا عَلىُّ بادِر بِاَربَعٍ قَبلَ اَربَعٍ : شَبابِكَ قَبلَ هَرَمِكَ

وَ صِحَّتِكَ قَبلَ سُقمِكَ وَ غِناكَ قَبلَ فَقرِكَ،

وَ حَياتِكَ قَبلَ مَوتِكَ ؛

 

اى على! چهار چيز را پيش از چهار چيز درياب :

جوانى ات را پيش از پيرى؛ و سلامتى ات را

پيش از بيمارى؛ و ثروتت را پيش از فقر و

زندگى ات را پيش از مرگ.

من لا يحضره الفقيه ج 4، ص 357، ح 5762

حدیث (11) امام على عليه السلام :

في قَولِ اللّه عَزَّوَجَلَّ «وَ لاَ تَنسَ نَصيبَكَ مِنَ الدُّنيا» :

لا تَنسَ صِحَّتَكَ وَ قُوَّتَكَ وَ فَراغَكَ وَ شَبابَكَ وَ نَشاطَكَ

اَن تَطلُبَ بِهَا الخِرَةَ ؛

 

درباره آيه سهم خود را از دنيا فراموش مكن :

[يعنى] سلامتى، توانايى، فرصت، جوانى و

شادابى ات را فراموش مكن، تا با آنها، آخرت

را به دست آورى.

قصص، آيه 77 ؛ معانی الاخبار ص325

حدیث (12) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

يا مَعشَرَ الشَّبابِ عَلَيكُم بِالباهِ فَاِن لَم تَستَطيعوهُ

فَعَلَيـكُم بِالصّيامِ فَاِنَّهُ وِجاؤُهُ ؛

 

اى گروه جوانان! ازدواج كنيد. اگر نمى توانيد،

روزه بگيريد، كه روزه مهارِ شهوت است.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 4، ص 180، ح 2

حدیث (13) امام على عليه السلام :

يَنبَغى لِلعاقِلِ اَن يَحتَرِسَ مِن سُكرِ المالِ

وَ سُكرِ القُدرَةِ، وَ سُكرِ العِلمِ، وَ سُكرِ المَدحِ وَ

سُكرِ الشَّبابِ، فَاِنَّ لِكُلِّ ذالِكَ رياحا خَبيثَةً

تَسلُبُ العَقلَ وَ تَستَخِفُّ الوَقارَ ؛

 

سزاوار است كه عاقل، از مستى ثروت، قدرت،

دانش، ستايش و مستى جوانى بپرهيزد، چرا كه

هر يك را بادهاى پليدى است كه عقل را نابود

مى كند و وقار و هيبت را كم مى نمايد.

تصنیف غررالحکم و درر الحکم ص66 ، ح875

حدیث (14) امام صادق عليه السلام :

اِعلَمى اَنَّ الشّابَّ الحَسَنَ الخُلُقِ مِفتاحٌ لِلخَيرِ،

مِغلاقٌ لِلشَّرِّ وَ اِنَّ الشّابَّ الشَّحيحَ الخُلُقِ

مِغلاقٌ لِلخَيرِ مِفتاحٌ لِلشَّرِّ ؛

 

بِدان كه جوانِ خوش اخلاق، كليد خوبى ها

و قفل بدى هاست و جوانِ بداخلاق، قفل خوبى ها

و كليد بدى هاست.

امالى (طوسى) ص 302، ح 598

حدیث (15) امام صادق عليه السلام :

لَستُ اُحِبُّ اَن اَرَى الشّابَّ مِنـكُم اِلاّ غادياً فى حالَينِ:

اِمّا عالِماً اَو مُتَعَلِّما، فَاِن لَم يَفعَل فَرَّطَ، فَاِن فَرَّطَ ضَيَّعَ،

وَ اِن ضَيَّعَ اَثِمَ، وَ اِن اَثِمَ سَـكَنَ النّارَ وَ الَّذى بَعَثَ مُحَمَّدا

بِالحَقِّ ؛

 

دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببينم :

دانشمند يا دانش اندوز. اگر جوانى چنين نكند،

كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته

و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند،

سوگند به آن كس كه محمّد صلى الله عليه و آله

را به حق برانگيخت، دوزخ نشين خواهد شد.

امالى (طوسى) ص 303، ح 604

حدیث (16) امام صادق عليه السلام :

مَن قَرَاَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ

وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الكِرامِ البَرَرَةِ،

وَ كانَ القُرآنُ حَجيزا عَنهُ يَومَ القيامَةِ ؛

 

هر جوان مؤمنى كه در جوانى قرآن تلاوت كند،

قرآن با گوشت و خونش مى آميزد و خداوند

عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نيك قرار مى دهد

و قرآن نگهبان او در روز قيامت، خواهد بود.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 603، ح 4

حدیث (17) امام على عليه السلام :

مُرُوا الاَحداثَ بِالمِراءِ وَ الجِدالِ وَ الـكُهولَ بِالفِكَرِ

وَ الشُّيوخَ بِالصَّمتِ ؛

 

جوانان را به مباحثه و مناظره، و ميان سالان را

به انديشيدن، و پيران را به سكوت، فرمان دهيد.

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 20، ص 285، ح 260

حدیث (18) امام على عليه السلام :

 

اَصحابُ المَهدىِّ شَبابٌ لا كُهولٌ فيهِم اِلاّ مِثلَ

كُحلِ العَينِ وَ المِلحِ فِى الزّادِ وَ اَقَلُّ الزّادِ المِلحُ؛

 

ياران مهدى(عج) جوان اند و كهن سالان در ميان

آنان كم اند، مانند سُرمه در چشم و نمك در زاد

و توشه، كه كمترين قسمت توشه، نمك است.

الغيبة (طوسى) ص 476

حدیث (19) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

خَيرُ شَبابِكُم مَن تَزَيّا بِزِىِّ كُهولِكُم وَ شَرُّ كُهولِكُم

مَن تَزَيّا بِزِىِّ شَبابِكُم ؛

 

بهترين جوانانِ شما آنان اند كه خود را به سبك

بزرگسالان بيارايند و بدترين بزرگسالان ،

كسانى اند كه خود را شبيه جوانان كنند.

ارشاد القلوب الی الصواب (دیلمی) ج1 ، ص 41

حدیث (20) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مَن اَحسَنَ عِبادَةَ اللّه فى شَبيبَتِهِ ، لَقّاهُ اللّه

الحِكمَةَ عِندَ شَيبَتِهِ ، قالَ اللّه تَعالى :

«وَ لَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُ وَاستَوى ءَآتَيناهُ حُكما وَ عِلما»

ثُمَّ قالَ تَعالى : «وَ كَذالِكَ نَجزِى المُحسِنينَ» ؛

 

هر كس كه در جوانى خوب بندگى خدا كند ،

خداوند در پيرى به او حكمت مى آموزد .

خداى متعال مى فرمايد : «و چون به رشد و كمال

خويش رسيد ، به او حكمت و دانش عطا كرديم»

و در ادامه آيه مى فرمايد : «و نيكوكاران را چنين

پاداش مى دهيم».

قصص، آيه 14؛ أعلام الدين فی صفات المومنین ص 296

حدیث (21) امام صادق عليه السلام :

اِجتَهَدتُ فِى العِبادَةِ وَ اَ نَا شابٌّ ، فَقالَ لى اَبى :

يا بُنَىَّ دونَ ما اَراكَ تَصنَعُ، فَاِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ اِذا اَحَبَّ

عَبداً رَضىَ عَنهُ بِاليَسيرِ ؛

 

در جوانى زياد عبادت مى كردم. پدرم به من فرمود:

فرزندم! كمتر عبادت كن، زيرا خداوند عزوجل ،

اگر بنده اى را دوست بدارد، با عبادت كم هم

از او خشنود مى گردد.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 87 ، ح 5

حدیث (22) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لِيَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنياهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَياتِهِ لِمَوتِهِ

وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنيا خُلِقَت لَكُم

وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلآخِرَةِ ؛

 

انسان بايد براى آخرتش از دنيا، براى مرگش از

زندگى و براى پيرى اش از جوانى، توشه برگيرد،

چرا كه دنيا براى شما آفريده شده و شما براى

آخرت آفريده شده ايد .

تنبيه الخواطر و نزهه النواظر معروف به مجموعه ی ورام ج 1، ص 131

حدیث (23) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَ لكِن فِى الشَّبابِ اَحسَنُ ؛

 

توبه زيباست، ولى از جوان زيباتر .

نهج الفصاحه ص578 ، ح2006

حدیث (24) امام على عليه السلام :

 إذا عاتبت الحدث فاترك له موضعا من ذنبه لئلا

يحمله الإخراج على المكابرة

 

هرگاه جوان را توبيخ كردى ، برخى خطاهاى او

را ناديده بگير، تا توبيخ تو، او را به مقابله وادار نسازد.

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 20، ص 333، ح 819

حدیث (25) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ يَومَ القيامَةِ حَتّى يُساَ لَ عَن اَربَعٍ

عَن عُمُرِهِ فيما اَفناهُ وَ عَن شَبابِهِ فيما اَبلاهُ وَ عَن

مالِهِ مِن اَينَ اَ كتَسَبَهُ وَ فيما اَ نفَقَهُ وَ عَن حُبِّنا

اَهلَ البَيتِ ؛

 

انسان، در روز قيامت، قدم از قدم برنمى دارد،

مگر آن كه از چهار چيز پرسيده مى شود :

از عمرش كه چگونه گذرانده است، از جوانى اش

كه چگونه سپرى كرده، از ثروتش كه از كجا به

دست آورده و چگونه خرج كرده است و از دوستى

ما اهل بيت [پيامبر صلى الله عليه و آله].

خصال ج1 ، ص 253، ح 125

حدیث (26) پيامبر صلى الله عليه و آله :

اَلْعَدْلُ حَسَنٌ و َلكِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ

حَسَنٌ وَ لكِنْ فِى الاَغْنياءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ

و َلكِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ و َلكِنْ

فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَةُ حَسَنٌ وَلكِنْ فِى الشَّبابِ

اَحْسَنُ، اَلْحَياءُ حَسَنٌ وَ لكِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛

عدالت نيكو است اما از دولتمردان نيكوتر، سخاوت

نيكو است اما از ثروتمندان نيكوتر؛ تقوا نيكو است

اما از علما نيكوتر؛ صبر نيكو است اما از فقرا نيكوتر

، توبه نيكو است اما از جوانان نيكوتر و حيا نيكو است

اما از زنان نيكوتر.

نهج الفصاحه ص578 ، ح2006

حدیث (27) پيامبر صلى الله عليه و آله :

فَضلُ الشّابِّ العابِدِ الَّذي تَعَبَّدَ في صِباهُ عَلَى

الشَّيخِ الَّذي تَعَبَّدَ بَعدَ ما كَبُرَت سِنُّهُ كَفَضلِ المُرسَلينَ

عَلى سائِرِ النّاسِ .

برترى جوان عابدى كه در كمى سنّش بندگى ورزد بر

پيرى كه پس از سالمندى رو به بندگى آرد همچون

برترى پيامبران بر ديگر مردم است .

نهج الفصاحه ص588 ، ح2050

حدیث (28) امام علی عليه السّلام :

شیئانِ لایَعرِفُ فَضلَهُما اِلّا مَن فَقَدَهُما : الشَباب

وَ العافِیَه؛

دو نعمت است که ارزش آنها را نمی دانند مگر

کسی که آنها را از دست داده باشد : جوانی

و تندرستی.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم

و درر الحکم ج4 ، ص 183 ، حدیث 5764

 

مریض

حدیث (1) پيامبر صلى‏ الله ‏عليه‏ و ‏آله :

عائِدُ المَريضِ يَخوضُ فِى البَرَكَةِ فَاِذا جَلَسَ

انغَمَسَ فيها؛

عيادت كننده بيمار، در بركت فرو مى ‏رود و

چون نزد بيمار بنشيند، در آن غوطه‏ ور مى ‏شود.

كنزالفوائد ج 1، ص 379

حدیث (2) امام على عليه السلام :

اَلمُريبُ اَبَدا عَليلٌ؛

 

آدم بدبين، هميشه بيمار است.

تصنیف غرر الحکم و دررالکلم ص72 ، ح1066

حدیث (3) امام على عليه السلام :

اَلحَسَدُ لا يَجلِبُ إِلاّ مَضَرَّةً وَ غَيظا يوهِنُ قَلبَكَ

وَ يَمرِضُ جِسمَكَ؛

حسادت نتيجه ‏اى جز زيان و ناراحتى كه دلت

را سست و تنت را بيمار مى‏ گرداند به بار نمى‏ آورد.

كنزالفوائد ج 1، ص 137

حدیث (4) پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و ‏آله :

مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ كَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ

بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛

هر كس كم بخورد، سالم مى‏ماند و هر كس

زياد بخورد تنش بيمار مى‏شود و قساوت قلب پيدا مى‏كند.

نهج الفصاحه ص728 ، ح2779

خانه

حدیث (1) امام على عليه ‏السلام:

اِنَّ لِلّدارِ شَرَفا وَ شَرَفُهَا السّاحَةُ الواسِعَةُ

وَ الخُلَطاءُ الصّالِحونَ وَ اِنَّ لَها بَرَكَةً وَ بَرَكَتُها جَودَةُ

مَوضِعِها وَسَعَةُ ساحَتِها وَ حُسنُ جِوارِ جيرانِها؛

خانه را شرافتى است. شرافت خانه به وسعت

حياط (قسمت جلوى خانه) و هم‏نشينان خوب است.

و خانه را بركتى است، بركت خانه جايگاه خوب آن،

وسعت محوطه آن و همسايگان خوب آن است.

مكارم الاخلاق، ص 125 و 126

حدیث (2) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

كُلُّ بَيْتٍ لَا يَدْخُلُ فِيهِ الضَّيْفُ لَا يَدْخُلُهُ الْمَلَائِكَة

هر خانه ‏اى كه ميهمان بر آن وارد نشود،

فرشتگان واردش نمى‏ شوند.

جامع الأخبار(شعیری) ص 136

حدیث (3) امام باقر عليه السلام :

اِذا دَخَلَ اَحَدُكُم عَلى‏ اَخيهِ فى رَحلِهِ فَليَقعُد

حَيثُ يَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحلِ فَاِنَّ صاحِبَ الرَّحلِ اَعرَفُ

بِعَورَةِ بَيتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَيهِ؛

هرگاه يكى از شما به خانه برادرش وارد شد، هر جا

صاحب‏خانه گفت، همان جا بنشيند، زيرا صاحب‏خانه

به وضع اتاق خود از ميهمان آشناتر است.

قرب الإسناد(ط-الحدیثه) ص 69، ح 222

حدیث (4) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

مِن سَعادَةِ المَرءِ المُسلِمِ الزَّوجَةُ الصّالِحَةُ

و َالمَسكَنُ الواسِعُ وَ المَركَبُ البَهىُّ وَ الوَلَدُ الصّالِحُ؛

از خوشبختى مرد مسلمان، داشتن همسرى شايسته،

خانه‏اى بزرگ، وسيله‏ اى راحت براى سوارى

و فرزندى خوب است.

بحارالأنوار(ط-بیروت) ج73، ص155، ح35

حدیث (5) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

اِذا دَخَلَ اَحَدُكُم بَيتَهُ فَليُسَلِّم، فَاِنَّهُ يُنزِلُهُ البَرَكَةَ

وَ تُؤنِسُهُ المَلائِكَةُ؛

 هرگاه يكى از شما به خانه خود وارد مى‏ شود،

سلام كند، چرا كه سلام بركت مى ‏آورد

و فرشتگان با سلام دهنده انس مى‏ گيرند.

 

علل الشرايع ج 2، ص 583، ح 23

حدیث (6) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

بَيتٌ لا صِبيانَ فيهِ لا بَرَكَةَ فيهِ؛

 

خانه‏اى كه كودك در آن نباشد ، بركت ندارد.

نهج الفصاحه ص374 ، ح1096

حدیث (7) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

غَسلُ اِلناءِ وَ طَهارَةُ الفِناءِ يورِثانِ الغِنى؛

شستن ظرف‏ها و پاكيزگى حياط خانه مايه غناست.

نهج الفصاحه ص584 ،  ح 2031

حدیث (8) امام على عليه‏السلام:

نَظِّفوا بُيوتَكُم مِن حَوكِ العَنكَبوتِ، فَاِنَّ تَركَهُ

فِى البَيتِ يورِثُ الفَقرَ؛

خانه‏هاى خود را از تار عنكبوت پاك كنيد،

زيرا باقى گذاشتن آن در خانه، فقر مى‏آورد.

قرب الاسناد(ط-الحدیثه) ص52

حدیث (9) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

لا تُبَيَّتُوا القُمامَةَ فى بُيوتِكُم وَ اَخرِجوها نَهارا،

فَاِنَّها مَقعَدُ الشَّيطانِ؛

زباله را شب در خانه‏ هاى خود نگه نداريد

و آن را در روز به بيرون از خانه منتقل كنيد،

زيرا زباله نشيمنگاه شيطان است.

من لا يحضره الفقيه ج 4، ص 5، ح 4968

حدیث (10) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

بَيتُ الشَّياطينِ مِن بُيوتِكُم بَيتُ العَنكَبوتِ؛

خانه‏ هاى عنكبوتى كه در اتاق‏هاى شماست،

لانه شياطين است.

كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 532، ح 11

حدیث (11) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

إِنَّ الْبَيْتَ إِذَا كَثُرَ فِيهِ تِلَاوَةُ الْقُرْآنِ كَثُرَ خَيْرُهُ

وَ اتَّسَعَ أَهْلُهُ وَ أَضَاءَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا تُضِي‏ءُ

نُجُومُ السَّمَاءِ لِأَهْلِ الدُّنْيَا

خانه اى كه در آن قرآن فراوان خوانده شود،

خير آن بسيار گردد و به اهل آن وسعت داده شود

و براى آسمانيان بدرخشد چنان كه ستارگان

آسمان براى زمينيان مى درخشند.

كافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص610، ح1

حدیث (12) رسول اكرم صلى الله عليه و آله :

خَيرُ بَيتٍ فِى المُسلِمينَ بَيتٌ فيهِ يَتيمٌ يُحسَنُ

إِلَيهِ وَ شَرُّ بَيتٍ فِى المُسلِمينَ بَيتٌ فيهِ يَتيمٌ

يُساءُ إِلَيهِ أَنَا وَ كافِلُ اليَتيمِ فِى الجَنَّةِ هكَذا؛

بهترين خانه هاى مسلمانان خانه اى است كه

در آن يتيمى باشد و به او نيكى كنند و بدترين

خانه هاى مسلمانان خانه اى است كه در آن

يتيمى باشد و با او بدى كنند، من و سرپرست

يتيم در بهشت مانند دو انگشت همراهيم.

نهج الفصاحه ص470 ، ح 1510